Regelgeving en aandachtspunten voor (multi)splitairconditioningsystemen (lucht-luchtwarmtepompen)

Een airco met koudemiddel R32 kan, afhankelijk van de totale vulling van het systeem, ook onder de PED vallen. PED staat voor Pressure Equipment Directive en is voor Nederland vastgelegd in het Warenwetbesluit Drukapparatuur (WDBA), waardoor het een wet is. PED geldt voor alle drukvaten/installaties waarvan de druk >0,5 Bar bedraagt. Koudemiddel R410a GWP 2088 (brandklasse A1 = onbrandbaar) valt volgens de PED onder stofgroep 2 (overige gassen). R32 GWP 675 (brandklasse A2L = praktisch onbrandbaar) valt onder stofgroep 1 (gevaarlijke gassen). Daardoor kan een airconditioningsysteem met een vulling van ± 1,5 kg koudemiddel R32 al onder de PED categorie II vallen.

Binnen de PED-regelgeving wordt de installateur gezien als de fabrikant van het samenstel (samensteller van het geheel). Hij moet dan een overeenstemmingsbeoordeling aanvragen bij een keuringsinstantie (EU-CBI/NL-CBI). Dit kan dezelfde instantie zijn als die waar de BRL100 is ondergebracht. Bij goedkeuring krijgt de installateur een typegoedkeuring en de installatie krijgt een CE-markering waarmee aangetoond is dat de installatie voldoet aan de gestelde eisen van de PED. Met het behalen van de typegoedkeuring mag de installateur een CE-markering toepassen op installaties van dezelfde categorie. Elke volgende installatie moet gemeld worden en deze kan steekproefsgewijs bezocht en gecontroleerd worden. Bij elk onder PED II vallend systeem hoort een technisch constructiedossier (TCD).

Voor onze airconditioningapparatuur geldt het volgende:

• Staat er op de kenplaat van de fabrikant alleen CE, dan valt deze onder artikel 4.3 (goed vakmanschap). Er is dan geen keuring, melding en technisch constructiedossier nodig.
• Staat er op de kenplaat van de fabrikant een CE-markering met een nummer (CE 1984 voor Daikin en CE 0036 voor Haier) dan vallen deze systemen onder PED II.

Koudemiddel R290 (propaan) is een natuurlijk koudemiddel met een lage GWP. Deze waarde is slechts 3. R290 komt steeds vaker voor in airconditioningsystemen. Het is een koudemiddel in brandklasse A3 (brandbaar) en daarom zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten. De fabrikant heeft in het ontwerp aandacht besteed aan zaken als vonkvrije componenten en diverse beveiligingen. Tevens staat er in de manual duidelijk omschreven wat de maximale koudemiddelvulling mag zijn en wat de minimale vloeroppervlakte moet zijn. Als voorbeeld: een met 310 gram koudemiddel R290 gevuld split systeem met een montagehoogte van 2,2 meter voor de binnenunit moet een minimale vloeroppervlakte hebben van 11m² voor de ruimte waar de binnenunit wordt gemonteerd.

Ook de positie van de buitenunit verdient aandacht. Als voorbeeld: plaats deze niet tegen een gevel bij een kelderraam. Bij een eventuele lekkage kan propaan (wat zwaarder is dan lucht) de kelder in stromen. Om veilig te werken met koudemiddel R290 (propaan) zijn er een aantal zaken waar je als installateur rekening mee moet houden:

• Vermijd ontstekingsbronnen en open vuur in ruimtes waar de met propaan gevulde apparatuur hangt.
• Voorkom dat vrijgekomen propaan wordt opgesloten in een afgesloten ruimte (concentratie).
• Zorg tijdens de werkzaamheden voor voldoende ventilatie.
• Kijk bij reparatie uit met hardsolderen en gebruik liever alternatieven zoals een persverbinding.
• Om propaan uit een installatie te halen heb je in principe geen afpompunit nodig, maar als je deze wel wilt gebruiken, zorg dan dat deze geschikt is voor A3 koudemiddelen.
• Draag anti-statische kleding om vonkvorming te voorkomen en gebruik een persoonsalarmering.

Voor het in bedrijf stellen van propaan splitairconditioningsysteem hetzelfde als bij synthetische koudemiddelen: afpersen met stikstof, lekzoeken met een lekdetectiemiddel, vacumeren en lekzoeken met een elektronische lekzoeker.

Voor koudemiddel R290 (propaan) zijn er speciale A3-gereedschappen:

• Vacuumpomp geschikt voor A3-koudemiddelen
• Elektronische lekzoeker geschikt voor propaan
• Afpompunit geschikt voor A3-koudemiddelen
• Persoonsalarmering voor propaan

R32 is een A2L (praktisch onbrandbaar) koudemiddel, maar het valt toch onder de brandbare koudemiddelen. Dat betekent dat het onder de ACB-certificering valt.

R290 valt onder de PED, net als andere drukvaten/installaties waarvan de druk > 0,5 Bar is.

Er gelden een aantal verboden ten aanzien van het gebruik van koudemiddelen in airco’s:

• Per 1 januari 2020 is er een verbod op mobiele airco’s met een GWP-waarde van > 150. De mobiele airco’s die verkrijgbaar zijn bij Wasco hebben een R290-vulling (GWP 3) en voldoen daarmee aan de regelgeving.
• Per 1 januari 2025 is er een verbod op (multi)split airco’s met een koudemiddelinhoud van < 3 kg en een GWP-waarde van > 750. In de single- en multisplitairconditioning verkocht door Wasco zit een R32-vulling (GWP 675). Deze voldoen aan de wetgeving.

De verwachting is dat in de toekomst de volgende verboden zullen volgen:

• Per 1 januari 2027 een verbod op (multi)splitairconditioners met een capaciteit van < 12 kg en een GWP-waarde van > 750. In de single- en multisplitairconditioning verkocht door Wasco zit een R32-vulling (GWP 675). Deze voldoen aan de wetgeving.
• – Per 1 januari 2029 een verbod op alle (multi)splitairconditioners met een GWP-waarde van > 750. In de single- en multisplitairconditioning verkocht door Wasco zit een R32-vulling (GWP 675). Deze voldoen aan de wetgeving.

Onze specialisten staan voor je klaar met alle kennis over de wetten en regelgeving voor airco’s. Je kunt ze bereiken op airconditioning@wasco.nl of op 088-0995410.